coo_yechi daha_yodzo ee_ ee_ita Huahi_Andehui huahi_–ehe „uu_Huico „uu_Tnoo sichi_nuu tay_–udzahui usi_ee usi_uni usi_vvui Vehe_Andehui yeque_ yucu_ yuhui_tayu Yucu_Yoco Yute_Coo customs and traditions usos y costumbres a.C. A.D. acuerdo de libre comercio Acuerdos de San AndrŽs adobe adobes affix affixes afijo afijos agave agaves agglutinate aglutinar agua de cal aguacate aguacates ahuacate ahuacates ahuehuete ahuehuetes Alfonso Caso Alfonso CasoÕs alimentaria alimentarias alimentario alimentarios alimentary Altar Q Altar Q, Copan Altar Q, Cop‡n Anales de Cuauhtitlan Anales de Cuauhtitl‡n Anales de Cuautitl‡n Anales de Cuauhtitlan Nahuatl Anales de Cuauhtitl‡n N‡huatl analgesic analgŽsico analgŽsicos analgesics andaluces Andalusian andaluz andehui a–il anthropology antropolog’a A–ute archivo epigr‡fico archivos epigr‡ficos asterism asterismo asterismos asterisms atlatl atole atoles autodeterminaci—n autonom’a autonomy autoridades autosacrifice autosacrifices autosacrificio autosacrificios Aztec Aztec Conquest azteca aztecas Aztecs Aztlan Aztl‡n B.C. B.C.E. Bacabes Bacabs backstrap loom backstrap looms ballcourt ballcourts banda de guerra banda del cielo bandas de guerra bandas del cielo ba–o de vapor ba–os de vapor batten battens Batz' BC Bernardino de Sahagœn bezote bezotes biomasa biomass blitzkrieg blitzkriegs bloodletting bloodlettings Books of Chilam Balam Borgia group bosquejo en l‡minas bound volute bound volutes boustrephedon bruja brujas bulto mortuorio bulto sagrado bultos mortuorios bultos sagrados bustr—fedon C.E. ca ca-cuivui ca-quivi ca-quivui caa caa c‡nda maa caballero caballeros caca cacao cacaxtli cacaxtlis cacica cacicas cacique caciques caha cahi cahui cahui-yu cal calabaza de tabaco calabazas de tabaco calendar calend‡rico calendario calendario gregoriano calendario juliano calendario ritual calendarios gregorianos calendarios julianos calendarios rituales calendric calendrical camino de estrellas caminos de estrellas camisa camisas campo santo campos santos cancha del juego de pelota canchas del juego de pelota ca'nda ca–on caqui Carlos V carrying rack carrying racks cartograf’a cartography casa de vapor casas de vapor Caso, Alfonso Caste War Caste Wars C'atusa cata cata tie'e cauaco cayu Central Mexico Centro de MŽxico Ceremonia del Fuego Nuevo Chalcatongo chaman chamanes chamanismo Charles V chayote Chichimec chichimecas Chichimecs chihi chihi nduvua –uhu –aha Chilam Balam Chilames chirimoya chirimoyas chisi chocolate chocolates Cholula chronologies chronology Cihuacoatl civilizaci—n civilizaciones civilization civilizationÕs civilizations Cl‡sico Classic Cloud Men co coa cochineal cochinilla cochinillas coco codex Codex Borbonicus Codex Boturini Codex Bourbonicus Codex Dresden c—dice C—dice Borbonicus C—dice Boturini C—dice Dresden C—dice Florentino C—dice Madrid codices c—dices codificado codificar codified codify c—digo c—digo florentino codzo coesencia coessence co-essence coho colonial Colonial Period coloniales colonialismo compadre compadres completive aspect Conquista espa–ola conquistador conquistadores Consejo Mundial de Pueblos Ind’genas Convenio 169 Convention 169 coo coo yechi copal copales Copan Cop‡n Cop‡n Cl‡sico Copan Classic copita copitas Cord—n Sagrado Corona Corona Espa–ola CortŽs CortŽs, Hern‡n CortŽsÕ Cortez CortezÕ cosmolog’a cosmolog’as cosmol—gica cosmological cosmologies cosmology cosmovision cosmovisi—n cosmovisiones cosmovisions creole creoles criollo criollos cronolog’a cronolog’as cu cua Cuarto Mundo cuenca de MŽxico cui cuij cui–e cuino cuivui cultura cultural patrimonies cultural patrimony cultural properties cultural properties cultural property culturas culture cultures cura curas curato curatos customs and traditions cuvui huico yuhui ya d.C. dahayodzo Danza del sol daykeeper day-keeper daykeepers deep structure deep structures desangramiento desangramientos desollar despellejar Diego de Landa Diego Dur‡n Diego Rivera difrasis difrasises digging stick digging sticks dintel dinteles Dios de la Lluvia diphrases diphrasis dogma dogmas Dominican dominicano dominicanos Dominicans dominico Don Carlos Ometochtzin Dresden Codex duchi ya duhua duhuaya Dur‡n, Diego duta duta cuij dza- dzaco dzadzuta dzahui dzehua dzico dziitni tnama dzini –udzahui dzita dziyo dzoo dzoo –ee –uhu dzuta earth monster earth monsters ecosistema ecosistemas ecosystem ecosystems ecotone ecotones ecotono ecotonos ee ee ita Ehecatl Ejercito Zapatista Liberci—n Nacional EjŽrcito Zapatista de Liberaci—n Nacional Eliade Eliade, Mircea EliadeÕs elite Žlite elites Žlites enagua enaguas encantamiento encantamientos encomendero encomenderos encomienda encomiendas engender engendering enogr‡fico epigraf’a epigrafista epigrapher epigraphic record epigraphic records epigraphy Žpoca del colonialismo escrito esotŽrico de conjuros estela estelas estructura profunda estructuras profundas estuco ethnic ethnicities ethnicity ethnobiolog’a ethnobiology ethnobotanical ethnobotany ethnographer ethnographers ethnographic ethnography ethnohistoric ethnohistories ethnohistory Žtnia Žtnica Žtnicas etnicidad etnicidades Žtnico Žtnicos etnobiolog’a etnobot‡nica etnobot‡nicas etnobot‡nico etnobot‡nicos etnograf’a etnogr‡fica etnogr‡fico etn—grafo etn—grafos etnohistoria etnohist—rica etnohist—ricas etnohist—rico etno-hist—rico etnohist—ricos etno-hist—ricos euhemerism euhemerismo EZLN facci—n faccionalizada faccionalizadas faccionalizado faccionalizados faction factionalized feminism feminismo feminist feminista feministas feminists Festival del Fuego Nuevo Festival of the New Fire Festividad del Fuego Nuevo filogŽnesis filogenia filolog’a filolog’as firedrill firedrills First Nations fitolito fitolitos flay flechador flechadores Florentine Codex folio folios forma progresiva forma ya completa Formativa Formative Fourth World Fraile Franciscan franciscano franciscanos Franciscans Fray friar frieze friezes friso frisos gaming gender gendered genders generative grammar gŽnero gŽneros gesso glifo glifos glottal stop glottal stops glyph grafema grafemas grafŽmica gram‡tica constructiva gram‡tica generativa granada de china granadas de china grapheme graphemes graphemics greca grecas greenstone greenstones Gregorian Calendar Gregorian Calendars Grupo Borgia guardi‡n de los d’as guardianes de los d’as Guerra de Castas Guerra de los Cielos Guerra del Cielo Guerra del Para’so gutural guturales gypsum Habsburgo hacendado hacendados hacienda haciendas Hapsburg Hapsburgs Hasburgo Hasburgos hegemonia hegemon’a hegemony henequen henequŽn Hern‡n CortŽs hieroglyph hieroglyphic hieroglyphics historia historias histories historiograf’a historiograf’as historiographies historiography history hoho Hombres de los nubes Hombres de Piedra Hombres Rayados Homer Homeric homŽrica homŽrico Homero hot/cold medical system huaco huahi huahiandehui huahi andehui huahi–ehe huaraches huico huipilli Huitzilopochtli huiyu humoral medicine humoral medicines huso husos iconic ic—nica ic—nicas ic—nico ic—nicos iconograf’a iconography ideolog’a ideolog’as ideologies ideology idioma idioma indo-americano idiomas idiomas indo-americanos idolatr’a idolatr’as idolatries idolatrous idolatry idzo idzu ILO-169 ina incantation incantations incense incienso india Indian indias ind’gena ind’genas indigenismo indigenous indigo ’ndigo indio indio americano indio estadounidense indios indios americanos indios estadounidenses Indo-American language Indo-American languages informe informes INI ini–uhu i–o Inquisici—n inquisidor inquisidores Inquisition Inquisitor Inquisitors Instituto Nacional Indigenista instrumento para taladrar el fuego instrumentos para taladrar el fuego integracion vertical INTERPOL intra-linguistic intralingŸistico invasi—n espa–ola ita Itzcoatl ItzcoatlÕs Ixtaccihuatl ixtle iya jade jefepol’tico jefepol’ticos jefetura jefeturas jerogl’fica jerogl’ficas jerogl’fico jerogl’ficos jeroglifo Jesuit Jesuita Jesuitas Jesuits jicara jicaras Julian calendar Julian calendars Ki'che king-queendom king-queendoms kinship kinships Kirchhoff, Paul Kukulcan Kukulkan la Conquista la Corona labret labrets Ladino Ladinos Landa Landa, Diego de LandaÕs latifunda latifundas latifundio latifundios latifundista latifundistas Legend of the Suns Leiden Plaque Leyden Plaque Leyenda de los Soles Libros de Chilam Balam limas lime lime water limestone linaje linajes lineage lineages lintel lintels list—n listones logico-semantic logicosemantica l—gicosemantica l—gico-sem‡ntica machete para tejer machetes para tejer machismo macho machos Madrid Codex maguey malacate malacates malinalli grass manta mantas manuscript manuscripts manuscrito manuscritos marginaci—n marginada marginadas marginado marginados marginal marginalization marginalized matriline matrilineal matriliny Maya Mayan mayas mecepal mecepales medicina de los humores medicina humoral medicinas humorales mercedas mercedes Mesoamerica MesoamŽrica Mesoamerican Mesoamericana Mesopotamia Mesopotamia sumeriana mestiza mestizo mestizos met‡fora met‡foras metaphor metaphors metaplasm metaplasma metaplasmos metaplasms metataxas metataxes metataxis Mexica Mexican Revolution Mexicas MŽxico Central meztizas milpa milpas Mircea Eliade m’tico mito mitos Mixtec Mixteca mixtecas mixteco mixtecos mnemonic mnemotŽcnico Moctezuma modo completivo modo progresivo monolith monolithic monoliths monol’tico monol’ticos monolito monolitos monstruo de tierra monstruos de tierra Monte Alban Monte Alb‡n MontŽ Alban Montezuma Moorish Moors mordant mordants mordaz mordentes morfolog’a morfolog’as moriscos moro moros morphologies morphology mortuary bundle mortuary bundles muerto muertos muy cabal myth mythical myths na NAFTA NAGPARA Nagual nahua Nahuas Nahuals Nahuatl n‡huatl –ahudzi–e nanaya naranjas National Indigenous Institute national patrimony National Period Native American Native Americans Native People Native Peoples ndedzi ndeye ndoo nduchi –ee nehe New Archaeology New Fire Ceremony New Spain Nezahualcoyotl NezahualcoyotlÕs Nezahuapilli NezahuapilliÕs nisihi nisi–e nisi–e saha ya nixtamal –o noho –ondya –ono norm normas normativa normativas normative normativo normativos norms North American Free Trade Agreement –udzahui Nueva Arqueolog’a Nueva Espa–a –uhu –uhu chiy –uhus –ui–e –undehui nuni –ute nuu –uu –uu tnoo –uuhuico –uutnoo nuvui Nuyoo Nuyooteca Nuyootecas Nuyooteco Nuyootecos Oaxaca obsidian obsidiana off-reservation Olmec Olmeca Olmecas Olmeco Olmecs Ometochtzin, Don Carlos oquichhuia oquichuia oquixihuia oracle oracles or‡culo or‡culos orden ordenes orthography ortograf’a Padre Padres panela panelas parentesco parentesco parentescos Partido Revolucionario Institucional Passamaquoddies Passamaquoddy pasto malinalli patriline patril’nea patrilineal patriliny patrimonio patrimonio nacional patrimonio cultural patrimonios culturales Paul Kirchhoff pencas peregrinaci—n peregrinaciones peregrination peregrinations Per’odo Colonial Per’odo Nacional petate petates philologies philology phylogenesis phylogeny phytolith phytoliths piedra verde piedras verdes Placa de Leiden Placa de Leyden placa Leyden plantas son calientes plants are hot pochteca pochtecas polis polity PopocatŽpetl Popol Vuh Poscl‡sico Postclassic precolombina pre-colombina precolombinas pre-colombinas Precolombino precolombinos pre-colombinos pre-colombino Precolumbian Pre-Columbian Pre-Hispanic prehisp‡nica prehispanica prehisp‡nicas prehispanicas prehisp‡nico prehispanico prehisp‡nicos prehispanicos PRI Primera Naciones Primeras Naciones progressive aspect propaganda propagandistic propagandistica propagandisticas propagandistico propagand’stico propagandisticos propiedad cultural propiedades culturales Puebla pueblo pueblos pueblos nativos pulque pulques qmi qualificador qualificadores qualifier qualifiers Que'a Sina quechquemitl quedze quetzal Quetzalcoatl Quetzalc—atl QuetzalcoatlÕs quetzales qui QuichŽ Quirigua Quirigu‡ quivi quivui Rain God rebozo rebozos rŽcord epigr‡fico reina-reinado reina-reinados repatriaci—n repatriaciones repatriada repatriadas repatriado repatriados repatriar repatriate repatriated repatriation reservaci—n reservaciones reservation reservations Revoluci—n Mexicana ritual calendar ritual calendars Ritual de los Bacabes Ritual of the Bacabes Rivera, Diego RiveraÕs roman nouvelle sa sa- saco sacred bundle sacred bundles Sacred Cord sacuaa sacuij saha Sahagœn Sahagœn, Bernardino de SahagœnÕs sami nuu San AndrŽs San Andres Accord San AndrŽs Accord San Andres Accords San AndrŽs Accords sasacuino yeque taa tutu sasihi cuij sata satu sauna saunas sayu secuestrador secuestradores seguridad social self-determination self-governing self-government semi—tica semiotics sequestrator sequestrators serie de bosquejos shaman shamanic shamanism shamanismo shamans Siberia sichi sichi–uu sihi sincretismo sistema de medicina caliente y fr’a siyo skyband skybands soberan’a Sor Juana InŽs de la Cruz sovereignty Spanish Conquest Spanish Crown Spanish Invasion spear thrower spear throwers spindle whorl spindle whorls star path star paths steam house steam houses steambath steambaths stela stelae Stone Men story board story boards storyboard storyboards Striped Men stucco substantives substantivos Sumeria Sumerian Mesopotamia Sumerios Sun Dance sweatbath sweatbaths syncretism taa tachi tacu tamale tamales taxonom’a taxonom’as taxonomies taxonomy tay tay caca yecu tay –udzahui tay–udzahui tayu telar de cintura telares de cintura temazcal temazcales temescal temescals Tenochitlan Tenochitl‡n Tenochtitlan Tenochtitl‡n tenuu Teotihuacan Teotihuac‡n Teotihu‡can teyusiya Tezcatlipoca TezcatlipocaÕs the Conquest The Crown ticoo tienda tiendas Tikal tipogr‡ficamente tipogr‡fico tirante de carga tirantes de carga (ti) sii (ti) yechi tisii Tlaxcala Tlaxcalans tlaxcaltecas Tlazolteotl TlazolteotlÕs TLC TLCAN tnaa tnii tnoo tobacco gourd tobacco gourds toho Toltec tolteca toltecas Toltecs tomalamtl tonalamatl topograf’a topograf’as topographies topography top—nimo top—nimos toponym toponyms tortilla tortillas transliteraci—n transliteraciones transliteration transliterations Tratado de Libre Comercio de AmŽrica del Norte Tro-Cortesian Tro-Cortesiano Tro-Cortesianus tumpline tumplines tutu tutu yondaayaa typographical tz'i' tziquin Tzotzil Uaxactum Uaxactun UNESCO una uni usiee usiuni usivvui usos y costumbres uto-azteca uto-aztecas Uto-Aztecan Valle de MŽxico Valley of Mexico vehe Venus vertical integration verticalidad verticality viejicita viejicitas viejicito viejicitos vigesimal vino Catalan volador voladores voluta atada volutas atadas vvui War of Heaven warband warbands Wehrmacht welfare World Council of Indigenous Peoples xicolli Xochicalco yaa yaha yahui yahui cuij Yaqui Yaquis yata yawi yaya yechi yeque yeque ndi yaya yeso yni–uhu ya yo- yo caha toho yo dza cuij yoco yodzo yonacahuindi tnuhu yonacanindi tnuhu yonandasininondi yaa tnuhu yonatnayndi tnuhu yondaanuutnuhundi yoo yuchi yuchi ya yucu yucuita Yucu–udahui yucu–udzahui yucuyoco yuhui yuhui tayu yuhuitayu yusa yusa dzini yusa yaya yusaya yuta yutecoo yuu dza cuij yuvui yuvuitayu Zapatista Zapatista Army of National Liberation Zapatistas Zapotec zapoteca Zapotecan zapotecas zapotecos Zapotecs zocalo z—calo